Helaas gaat niet elke zwangerschap goed. Als er in de prille ontwikkeling van een vruchtje iets fout gaat, kan de zwangerschap eindigen in een miskraam. Je merkt dit meestal het eerst aan een gevoel alsof je ongesteld wordt met bloedverlies en buikpijn.

Soms wordt pas tijdens de eerste echo ontdekt dat er geen kloppend hartje is en komt de buikpijn en het bloedverlies pas later op gang.

Bij een miskraam is er vaak sprake van een afwijking van het embryo. Het embryo kan door deze afwijking niet meer groeien en wordt afgestoten. De oorzaak hiervan is meestal een chromosoomafwijking die bij de bevruchting is ontstaan. Er is sprake van een miskraam als je zwangerschap eindigt in de eerste 16 weken. Ongeveer 1 op de 10 zwangerschappen eindigt in een miskraam. In Nederland krijgen jaarlijks 20.000 vrouwen een miskraam. De medische term voor een miskraam is spontane abortus.

Kun je een miskraam voorkomen?


Een miskraam komt zonder dat jij er iets aan kunt veranderen. Het is veelal niet te voorkomen. Zo kunnen bijvoorbeeld vrijen, fietsen, paardrijden of motorrijden geen miskraam veroorzaken. Medicijnen, voorzichtig doen of maatregelen zoals bedrust of stoppen met werken zijn dan ook niet nodig. Wel kun je zorgen voor een goede start van je zwangerschap door meer te weten van risico's tijdens de zwangerschap en gezond leven. Overgewicht en alcoholgebruik zijn risicofactoren. Ook bepaalde geneesmiddelen kunnen een miskraam veroorzaken. Bespreek daarom het medicijngebruik al met een verloskundige of huisarts op het moment dat je een kinderwens hebt.

Hoe begint een miskraam?


Vaginaal bloedverlies en licht menstruatie-achtige pijn kunnen het eerste teken van een miskraam zijn. Dit hoeft echter niet. 1 op de 5 vrouwen heeft in het begin van de zwangerschap namelijk last van vaginaal bloedverlies. Bij de helft hiervan ontstaat uiteindelijk een miskraam. Ook kunnen de zwangerschapsverschijnselen, zoals ochtendmisselijkheid of gespannen borsten, vlak voor een miskraam afnemen.

Als blijkt dat je een miskraam hebt, kun je afwachten of je laten behandelen in het ziekenhuis. Bespreek de voor-en nadelen met ons en denk thuis rustig na over welke behandeling je wilt.

Afwachten


Meestal komt een miskraam na het eerste bloedverlies binnen 2 weken vanzelf op gang. Soms duurt het langer. Je krijgt dan buikkrampen zoals bij een hevige menstruatie en het bloedverlies neemt toe. Bij pijn kun je paracetamol nemen. Een miskraam bij 12-16 weken kan heviger zijn, omdat het vruchtje dan groter is. Soms verlies je dan ook bloedstolsels. Wanneer het vruchtje eruit is, wordt de pijn vrijwel meteen minder. Het bloedverlies vermindert snel en is vergelijkbaar met de laatste dagen bloedverlies van een menstruatie. Het is in verband met infectiegevaar verstandig geen tampons te gebruiken.

Bij een miskraam is er een kleine kans op hevig bloedverlies. Als dit bij jou gebeurt, moet je ons direct bellen. Natuurlijk kun je ons ook altijd bellen als je twijfelt. Wanneer het bloedverlies in de periode na de miskraam weer toeneemt en de buikpijn aanhoudt, dan wordt er weer een echo gemaakt. Het kan namelijk zijn dat er nog resten zwangerschapsweefsel in je baarmoeder zitten. Deze worden dan verwijderd. Als je de miskraam afwacht, geeft dit, behalve een kleine kans op een hevige bloeding, geen risico's op infectie of beschadiging van de baarmoeder(mond). Ook zijn er geen gevolgen voor een nieuwe zwangerschap.

Behandeling met medicijnen


Als op de echo gezien wordt dat het vruchtje niet meer leeft kun je er ook voor kiezen om de miskraam op te laten wekken door middel van medicatie. Het middel dat hiervoor gebruikt wordt heet Misoprostol. Misoprostol is van oorsprong een maagtablet, maar in de loop van de tijd zijn we er achter gekomen dat dit middel baarmoedercontracties als bijwerking heeft. De baarmoederspier gaat door het medicijn samentrekken en de miskraam kan hierdoor opgang komen.
Als je deze behandeling wenst dan stuurt de verloskundige je naar de gynaecoloog. In het ziekenhuis geeft de gynaecoloog je tabletjes mee die je zelf thuis vaginaal in moet brengen. Dit medicijn zorg in ongeveer 70% van de gevallen voor een spontane miskraam. De miskraam komt in de meeste gevallen tussen de 24-48 uur opgang. Lukt het niet binnen 48 uur dan mag er nogmaals de zelfde dosis gebruikt worden in overleg met de gynaecoloog. Indien er geen complete miskraam optreedt zal alsnog een curettage moeten plaatsvinden.
Misoprostol geeft weinig complicaties en relatief weinig bijwerkingen.   

Curettage


Een curettage is een kleine operatieve ingreep. De baarmoederholte wordt hierbij via de vagina leeggemaakt met een soort schrapertje of met een dun zuigertje of slangetje. De ingreep duurt ongeveer 10 a 15 min. Je krijgt een korte narcose, zodat je niets van de ingreep merkt.
Bij 1 op de 20 vrouwen die een curettage krijgen, werkt de behandeling onvoldoende en moet de curettage na 2 weken herhaald worden.

Bij 1 op de 20 vrouwen die een curettage ondergaan, krijgen complicaties, zoals een infectie, hevig bloedverlies of een beschadiging van de baarmoeder(mond). Ook is er een klein risico op problemen door een narcose. Dan is verdere behandeling nodig. Na een curettage is er een kleine kans op verklevingen van het baarmoederslijmvlies. Dan kan het soms iets moeilijker zijn om weer zwanger te worden.

Emotionele impact


Het kan zijn dat je na je miskraam een moeilijke tijd hebt. De miskraam brengt een abrupt einde aan het toekomstbeeld dat je had bij deze zwangerschap. Vooral de eerste weken kan het verdriet heel intens zijn. Naast verdriet kunnen er ook andere gevoelens bestaan zoals ongeloof, boosheid, een gevoel van leegte, falen van het eigen lichaam, opluchting of jaloezie naar andere zwangere vrouwen. Dit zijn allemaal normale gevoelens en er is geen tijdspad te geven totdat deze gevoelens over zijn. Iedereen verwerkt een miskraam op zijn eigen manier, neem de tijd en probeer erover te praten. Ook binnen een relatie kan de miskraam anders beleefd worden, gun elkaar de ruimte hierin. Mocht je na een tijd merken dat je energie niet terugkomt of dat je blijft piekeren dan kan het zinvol zijn om hulp te zoeken bij de verwerking van je miskraam. Op de website van Steunpunt Nova vind je hier meer informatie over.